یکی از پوشش‌های مناسب در ساختمان که استفاده از آن روز به روز بیشتر می‌شود، سنگ است لذا متخصصین امر ساخت و ساز دلایل مناسب بودن سنگ را در نمای
ساختمان در چند مورد خلاصه کرده‌اند که عبارتند از:
1- عدم تغییر رنگ و جذب گرد و غبار
2- مقاومت در برابر رطوبت
3- تنوع در رنگ و جنس
4- اجرای سریع و آسان و تمیز
5- عایق حرارت و بی نیاز از زیر سازی
6- قابلیت اجرا بر روی کلیه سطوح
7- قابلیت ترمیم آسان
8- انعطاف پذیری و قابلیت فرم پذیری مناسب بر روی کلیه سطوح
9- ایده‌ال برای دکوراسیون نمای داخل و خارج ساختمان‌ها، مغازه‌ها، کافی شاپ‌ها و رستوران‌ها.
10- فراوانی و در دسترس بودن
11- امکان به وجود آوردن شکل‌های مورد نظر (دستی و ماشینی)
12- عمر زیاد (در صورت استفاده مناسب)
13- هزینه حفظ و نگهداری نسبتاً کم آن، انتخاب ابعاد و جنس سنگ، بستگی به محل استفاده آن دارد. سنگ‌هایی که در نمای خارجی مصرف می‌شود باید در مقابل عوامل جوی مانند تابش خورشید، باران، گازهای موجود در هوا و ... مقاوم باشند. در نماسازی از نوع سنگ ممکن است فقط از یک نوع سنگ استفاده شود و یا آنکه از چندین سنگ متنوع استفاده شود. با یک طراحی خوب و هماهنگ کردن سنگ‌ها یا یکدیگر می‌توان نماهای سنگی بسیار زیبایی در ساختمان به وجود آورد. همچنین همواره باید به این مطلب توجه کرد که استفاده از سنگ‌های پر دوام و با مقاومت بالا در برابر یخ زدگی و شرایط نامساعد جوی و محیطی (نور خورشید، آب و رطوبت) با بافت و شکل مطلوب، بدون ترک خوردگی و خلل و فرج و صرفه اقتصادی را نباید از یاد برد.
مشخصات کلی انتخاب سنگ برای مصارف ساختمانی
1- بافت سنگ باید ساختمانی سالم داشته باشد، یعنی بدون شیار، ترک و رگه‌های سست باشد (کرمو نباشد)
2- بدون هر گونه خلل و فرج باشد.
3- پوسیدگی نداشته باشد.
4- یکدست، یکنواخت و ممکن باشد.
5- سنگ ساختمانی شاید آب زیاد جذب کند، لذا نباید:
الف: در آب متلاشی یا حل شود.
ب: تمام یا قسمتی از آن بیش از 8 درصد وزن خود آب بمکد.
6- سنگ ساختمانی نباید آلوده به مواد طبیعی و مصنوعی باشد.
7- سنگ باید شرایط فیزیکی و شیمیایی محیط را تحمیل کند لذا باید:
الف: در برابر باد، یخبندان، تغییرات دما و در صورت وجود جریان آب در مقابل آن و کلیه عوامل فرسایش مقاومت کند.
ب: در برابر محیط‌های شیمیایی، اسیدی و قلیایی و همچنین عمل آبکافت و اکسیداسیون مقاومت کند.
8- مقاومت فشاری برای قطعات باربر نباید کمتر از 150 کیلوگرم بر سانتی متر مربع باشد.
9- در مقابل سایش مقاوم باشد.
نمای سنگی خود دارای انواع مختلفی هستند که عمده این تمایزات را می‌توان در تفاوت نوع سنگ موجود در طبیعت نام برد. لذا در اینجا جایز است قبل از معرفی انواع سنگ‌ها ابتدا به توضیح واژه سنگ تزئینی پرداخته و سپس به معرفی نماها بپردازیم.
سنگ‌های تزیینی
سنگ تزئینی، سنگی است طبیعی که در اندازه مشخص انتخاب، تراش و یا برش خورده باشد. به معنای وسیع کلمه، اصطلاح سنگ تزئینی شامل سنگ‌ها در هر شکل می‌شود که به طور مستقیم و پس از برش، سائیده شدن و صیقل کاری در نماهای داخلی و خارجی ساختمان‌ها به کار می‌روند. سنگ‌های تزئینی از نظر سنگ شناسی به یکی از گروه‌های سنگ آذرین، دگرگونی و یا رسوبی اختصاص دارند و شامل انواع مرمر، مرمریت، چینی، کنگلومرا، تراورتن، ماسه سنگ، گرانیت، دیوریت، سینیت، گابر و بعضی موارد کم اهمیت‌تر می‌باشند.
1- نمای سنگ قلوه‌ای
این سنگ‌ها در هنگام حرکت و غلتیدن در مسیر رودخانه و برخورد با یکدیگر، دارای سطح تقریباً گرد و صیقلی می‌شوند، از این جهت می‌توان از این سنگ‌ها در نمای ساختمان‌ها استفاده کرد. برای استفاده، این سنگ‌ها را با ملات ماسه سیمان بر سطح دیوار آجری یا بتنی طوری نصب می‌کنند که قلوه سنگ‌ها، جلوه خاصی به نما می‌دهد و مهارت و تجربه بنا هم در زیبایی نما نقش مهمی دارد. اما نکته‌ای که باید در مورد این سنگ‌ها رعایت کرد این است که در صورت بکارگیری سنگ‌های رودخانه‌ای و سنگ‌های ضخیم در نماهای سنگی باید تا گرفتن کامل ملات از قالب‌های مناسب استفاده کرد.
2- نمای سنگ قیچی
سنگ قیچی به طول 10، عرض 3 تا 4 و ضخامت 1،5 سانتی متر در کارخانه سنگبری به وسیله گیوتین(قیچی) تهیه می‌شود البته ممکن است از سنگ قیچی با طول بیشتر از 10 سانتی متر هم استفاده شود. زوایای سنگ قیچی‌ها 90 درجه و سطوح آن (قسمت‌هایی که در نما دیده می‌شود) دارای برجستگی‌های نامنظم هستند. لازم به ذکر است سنگ قیچی را در نمای ساختمان، بدون بند نصب می‌کنند و پشت آن‌ها را دوغاب سیمان می‌ریزند. معمولاً در نماسازی از یک نوع (یکرنگ) سنگ قیچی استفاده می‌کنند اما با تلفیق سنگ‌ها با رنگ‌های مختلف، می‌توان نمای زیبایی در ساختمان به وجود آورد. به علت گرفتن گرد و خاک و دوده هوا به خود، این نماها خیلی زود کثیف می‌شوند و باید آن‌ها را مرتب تمیز کرد.
3- سنگ پلاک
استفاده از پلاک سنگ برای نمای ساختمان در کشور از زمان‌های قدیم رواج داشته است. اما استفاده وسیع و فراگیر آن در کشور حدود 50 سال پیش با ورود اولین کارخانه ماشینی تولید پلاک و یک خط کامل آلمانی توسط آستان قدس رضوی در مشهد در سال 1317 رواج یافت. صنعت سنگ در دنیا جز در دوره رکود عمیق اقتصاد جهانی در اواخر دهه 1930، همواره سیر رشد و تحول را طی کرده است. در این نوع سنگ‌ها قطعات بزرگ سنگ را از کوه(معدن سنگ) استخراج می‌کنند و پس از حمل به کارخانه سنگبری، در ابعاد و ضخامت‌های 1 تا 5 سانتی متری به صورت سنگ پلاک می‌برند و صیقل می‌دهند. اما نکته مهمی که باید همواره به آن توجه داشت این است که در صورت استفاده از سنگ‌های پلاک بایستی از این سنگ‌ها در برابر رطوبت یخبندان مراقبت نمود و مواد زاید را از سطح این سنگ‌ها پاک کرده و با استفاده از یکی از روش‌های زیر سنگ‌ها را کاملاً به سطح زیرین محکم کرد:
1- لقمه گذاری
2- پیچ و روپلاک کردن
3- نصب سیم و اسکوپ یا قلاب برای اتصال بهتر و محکم‌تر
4- نماهای ساخته شده از سنگ مصنوعی
با پیشرفت علوم شیمی و متالوژی به ویژه در گرایش‌های پلیمر و کامپوزیت، تحول شگرفی در صنایع و معادن حادث شده است. ساخت و سنتز مصنوعات شیمیایی و احیای مواد معدنی از طریق فعل و انفعالات شیمیایی، یکی از کارکردهای شیمی پلیمر در عصر حاضر است، شاید ترکیب عناصر و مواد معدنی با یکدیگر و تولید مواد جدید ترکیبی تحت عنوان کامپوزیت‌ها مهم‌ترین تحول علمی قرن بیستم در زمینه صنعت سنگ باشد. از سوی دیگر ترکیب مواد طبیعی با بستری از مواد پلیمری به تولید سنگ‌های مصنوعی ویژه با کارکردی متنوع شده است.
ویژگی‌های سنگ‌های مصنوعی
1- تنوع در رنگ با قابلیت اجرای طرح‌های مختلف و دلخواه
2- سبک‌تر از سنگ‌های طبیعی و با وزن مخصوص 1100 تا 1300 کیلوگرم بر متر مکعب است که همین امر باعث وزن کمتر ساختمان و در نتیجه کاهش اثر زلزله بر ساختمان می‌شود.
3- قابلیت جذب آب در حد صفر
4- عدم محدودیت در ابعاد تولیدی با نصبی همانند سنگ طبیعی
5- استقامت (کشش و فشار) بالاتر از سنگ‌های طبیعی
6- اسکوب سرخود است. بدین معنی که برخلاف سنگ‌های طبیعی در اثر عوامل جوی و عدم چسبندگی به مرور زمان از بدنه ساختمان جدا نمی‌شود، از آشناترین معایب سنگ طبیعی، همین جدا شدن تدریجی از بدنه ساختمان است.
7- مقاومت بالا در برابر عوامل جوی
8- استحکام و انسجام بالا
9- تنوع پذیری بالا
10- نصب راحت و بدون دردسر
